Τι περιορίζει τους μυς σου όταν τρέχεις;
Όταν βρίσκεσαι στην γραμμή εκκίνησης, οι μυς σου δεν χρησιμοποιούν πολύ ενέργεια. Μετά ακούγεται το πιστόλι του αφέτη, ξεκινάς να τρέχεις και ξαφνικά καις πολύ ενέργεια. Χρειάζεται χρόνο το σώμα σου για να μπορέσει να προσαρμοστεί σε αυτή την ξαφνική ζήτηση ενέργειας – για να λειτουργήσουν δυνατά η καρδιά και οι πνεύμονες σου, να διασταλλούν τα σχετικά αιμοφόρα αγγεία για να μεταφέρουν το οξυγόνο, αλλά και να γίνουν όλες οι μεταβολικές αντιδράσεις στα μυικά κύτταρα που βρίσκονται σε πλήρη ισχύ.
Κατά την διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, βασίζεσαι σε “δανεική ενέργεια” από τις αποθήκες φωσφοκρεατίνης και τις αναερόβιες διαδικασίες. Πρόκειται για την “VO2 kinetics” όπως αναφέρονται οι ερευνητές, δηλαδή τον χρόνο που χρειάζεται το οξυγόνο να μεταφερθεί για να ανταποκριθεί στις ανάγκες τις άσκησης. Το ερώτημα λοιπόν είναι πόσο γρήγορα μπορείς να βρεις αποτελεσματική αναερόβια ενέργεια ώστε το σώμα σου να λειτουργεί σε πλήρη δυναμικότητα. Βελτιστοποιώντας την VO2 kinetics του σώματος, όπως για παράδειγμα με ένα καλό ζέσταμα, εξοικονομείς λίγη ενέργεια και ελαχιστοποιείς την κούραση.
Αλλά τι προκαλεί αυτή την καθυστερημένη απόκριση; Αυτό ήταν ένα μεγάλο θέμα έρευνας για πολλά χρόνια εστιάζοντας σε 2 βασικές πιθανότητες: Είτε οι μυικές σου ομάδες δεν παίρνουν αρκετό οξυγόνο κατά την μεταβατική περίοδο, ή έχουν αρκετό οξυγόνο αλλά δεν μπορούν να το χρησιμοποιήσουν. Μια νέα έρευνα από ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Utah, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Medicine & Science in Sports & Exercise, ρίχνει άλλη μια ματιά σε αυτό το θέμα χρησιμοποιώντας μαγνητικό φασματοσκόπιο ιδιοσυχνοτήτων για να έχει πρόσβαση στα επίπεδα οξυγόνου και φωσφοκρεατίνης μέσα στα μυικά κύτταρα, κατά την διάρκεια της άσκησης. Με τον τρόπο αυτό απαντήθηκαν περισσότερα ερωτήματα, και με πιο άμεσο τρόπο, απ ότι στις προηγούμενες έρευνες που χρησιμοποιήθηκαν πιο έμμεσα μέσα όπως φασματοσκόπιο υπερύθρων ή η ροή του αίματος.
Το μαγνητικό φασματοσκόπιο ιδιοσυχνοτήτων σχετίζεται με την μαγνητική τομογραφία, αλλά αντί να δημιουργεί εικόνες, μετράει τις σχετικές συγκεντρώσεις διαφορετικών μορίων. Σε αυτή την περίπτωση μετρήθηκε η φωσφοκρεατίνη (η άμεση προσφορά ενέργειας του οργανισμού, που είναι αποθηκευμένη στα μυικά κύτταρα και μπορεί να παρέχει ισχύ για 10 περίπου δευτερόλεπτα) και η δεοξύ-αιμοσφαιρίνη (η μυοσφαιρίνη είναι μια μικρή πρωτεΐνη που περιέχει σίδηρο και η αποστολή της είναι να συνδέεται με το οξυγόνο το οποίο μεταφέρει στους σκελετικούς μυς και στις λείες μυικές ίνες. Καθώς τα επίπεδα οξυγόνου στα μυικά κύτταρα μειώνονται, η ποσότητα της αιμοσφαιρίνης που δεν συνδέεται με το οξυγόνο, η δεοξύ-αιμισαφιρίνη αυξάνεται). Οι μετρήσεις έγιναν κατά την διάρκεια μέτριας έντασης άσκησης πελματιαίας κάμψης, ενώ το πόδι του υποκειμένου ήταν τοποθετημένο μέσα σε ένα μαγνητικό τομογράφο.
Παρακάτω φαίνονται τα ίχνη της δεοξύ-αιμοσφαιρίνης μετά την έναρξη της μέτριας έντασης άσκησης.
Το κρίσιμο σημείο που αξίζει να παρατηρήσεις είναι πως τα επίπεδα δεν αρχίζουν να αυξάνουν (δηλαδή τα επίπεδα οξυγόνου στα μυικά κύτταρα δεν ξεκινάνε να μειώνονται) για τα πρώτα 6 δευτερόλεπτα της άσκησης (σε αντίθεση με την φωσφοκρεατίνη που αρχίζει να μειώνεται αμέσως). Αυτό υποδεικνύει πως δεν υπάρχει έλλειψη οξυγόνου στα μυικά κύτταρα – καθυστερημένη διανομή οξυγόνου μέσω τις καρδιάς, των πνευμόνων και των αιμοφόρων αγγείων δεν προκαλεί την καθυστέρηση. Αντίθετα, η “μεταβολική αδράνεια” φαίνεται να είναι η αιτία, δηλαδή οι μεταβολικές αντιδράσεις μέσα στα μυικά κύτταρα που παράγουν αναερόβια ενέργεια, αργούν να επιταχύνουν.
Η VO2 kinetics θα παίξει μεγαλύτερο ρόλο στους αγώνες μεσαίων αποστάσεων, οι οποίοι απαιτούν ένα γρήγορο ξεκίνημα αλλά και στην συνέχεια βασίζονται σε σημαντική συνεισφορά οξυγόνου. Πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν ακόμα και για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει το ζέσταμα πριν από μια διαλειμματική προπόνηση. Δεν χρειάζεται να λαχανιάζεις ή να ανεβάζει πολύ τους καρδιακούς παλμούς σου ώστε να είσαι έτοιμος. Κάποιες σημαντικές αλλαγές γίνονται μέσα στις μυικές σου ομάδες. Με 2-3 400άρια σε ρυθμό 10km, λίγο πριν ξεκινήσεις την προπόνηση (ή 10 λεπτά πριν τον αγώνα), θα σε βοηθήσουν να νιώσεις καλύτερα ώστε να μπορέσεις να τρέξεις ευκολότερα χωρίς να κουραστείς αισθητά.
Συγγραφέας: Alex Hutchinson
Επιμέλεια και κατασκευή: Runningmagazine
