Προπόνηση σε υψηλό υψόμετρο : Πως λειτουργεί και τι προσφέρει στους αθλητές
Για να προετοιμαστούν για το Παγκόσμιο Κύπελλο του περασμένου μήνα, οι ομάδες της Αγγλίας και των ΗΠΑ πήραν δύο διαφορετικούς δρόμους για να εγκληματιστούν στο υψηλό υψόμετρο της Νοτίου Αφρικής. Οι παίκτες της Αγγλίας πέρασαν δύο εβδομάδες προπόνησης στις Αυστριακές Άλπεις, αλλά εκείνοι των ΗΠΑ επέλεξαν να μη θυσιάσουν το χρόνο προπόνησης που απαιτείται για να προσαρμόσουν τα σώματά τους στο υψόμετρο της διοργάνωσης.
Επειδή όμως και οι δύο ομάδες αποκλείστηκαν στο ίδιο σημείο της διοργάνωσης, είναι δύσκολο να πούμε ποια προσέγγιση ήταν καλύτερη. Μια νέα έρευνα, όμως, από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης δείχνει ότι μια προσέγγιση κάπου στη μέση ίσως να ήταν καλύτερη.
Γιατί η προπόνηση σε υψόμετρο λειτουργεί
Αθλητές από πολλά αθλήματα έχουν χρησιμοποιήσει την προπόνηση σε υψόμετρο για να προετοιμαστούν για ένα μεγάλο αγώνα και όχι μόνο όταν ο αγώνας επρόκειτο να γίνει σε υψηλό υψόμετρο. Το κάνουν αυτό επειδή ο αέρας είναι πιο “λεπτός” σε μεγάλα υψόμετρα, που σημαίνει ότι υπάρχουν λιγότερα μόρια οξυγόνου ανά όγκο αέρα. Κάθε αναπνοή που λαμβάνεται σε μεγάλο υψόμετρο αποδίδει λιγότερα από ότι απαιτούν οι μύες.
Ενώ το αποτέλεσμα είναι πιο δραματικό σε υψόμετρα μεγαλύτερα από 2.000 μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας, παρατηρείται ακόμη και στα 1.524 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Για να αντισταθμιστεί η μείωση του οξυγόνου, μία από τις ορμόνες του σώματος, η ερυθροποιητίνη , ενεργοποιεί την παραγωγή περισσότερων ερυθρών αιμοσφαιρίων για να βοηθήσει στην παροχή οξυγόνου στους μύες.
Μπορεί να έχετε ακούσει για την ερυθροποιητίνη σε ειδησεογραφικά δελτία σχετικά με φάρμακα που βελτιώνουν την απόδοση. Μια συνθετική εκδοχή της ερυθροποιητίνης έχει χρησιμοποιηθεί από τους αθλητές αντοχής για να μιμηθεί τη φυσική διαδικασία του σώματος της δημιουργίας ερυθρών αιμοσφαιρίων. Μέχρι στιγμής, οι περισσότερες αθλητικές οργανώσεις ανησυχούν περισσότερο για αυτή την τεχνητή έκδοση από τη φυσική διαδικασία που παράγεται στα βουνά.
Με την προπόνηση σε υψηλά υψόμετρα, οι αθλητές στοχεύουν να επιτρέψουν στο σώμα τους να παράγει επιπλέον ερυθρά αιμοσφαίρια. Στη συνέχεια, οδηγούνται σε έναν ανταγωνισμό σε χαμηλότερα υψόμετρα για να επωφεληθούν από την αλλαγή της φυσιολογίας τους, η οποία θα διαρκέσει 10 έως 20 ημέρες.
Ενώ έχουν αποδειχθεί τα οφέλη από την προπόνηση σε υψόμετρο, οι ιδιαιτερότητες σχετικά με τον τρόπο καλύτερης ανάληψής τους παρέμειναν αόριστες.
Νέα ευρήματα
«Είναι η υψηλότερη ικανότητα να παραδίδουμε καύσιμα στους μύες που ενδιαφέρονται οι αθλητές», δήλωσε ο Dr. Federico Formenti, ερευνητής φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και επικεφαλής της νέας μελέτης. «Ωστόσο, δεν είναι σαφές πόσο καιρό θα πρέπει να εκπαιδεύσουν σε υψόμετρο ή πόσο ψηλά πρέπει να είναι για να πάρουν τα βέλτιστα οφέλη».
Η ομάδα του Formenti μελέτησε τις επιδράσεις της προπόνησης σε υψόμετρο σε ασθενείς με σπάνια γενετική διαταραχή, που ονομάζεται πολυκυτταραιμία του Chuvash ( CP ) και μια ομάδα εξίσου κατάλληλων ατόμων χωρίς αυτή την ασθένεια. Στα άτομα χωρίς διαταραχή, η αντίδραση του οργανισμού σε μεγάλα υψόμετρα ξεκινά με μια πρωτεΐνη που ονομάζεται παράγοντας επαγόμενης από υποξία (HIF), η οποία προκαλεί μια σειρά φυσιολογικών αλλαγών. Αλλά σε εκείνους με τη διαταραχή, το επίπεδο HIF ενός ατόμου παραμένει ανεβασμένο ακόμη και όταν βρίσκονται σε επίπεδο θάλασσας. Αυτή η προϋπόθεση πρόσφερε στους ερευνητές την ευκαιρία να μελετήσουν τις μεταβολικές επιδράσεις της μόνιμης ύπαρξης στην κατάσταση “μεγάλου υψόμετρου”.
Οι ερευνητές ζήτησαν από τους εθελοντές να κάνουν ποδήλατο με σταθερό ρυθμό, ενώ η αντίσταση αυξανόταν αργά. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι είχαν CP έπρεπε να σταματήσουν νωρίς τη δοκιμή και πέτυχαν παραγωγή έργου σε ποσοστό 70% σε σχέση με αυτούς χωρίς CP.
«Διαπιστώσαμε ότι ο μεταβολισμός των ασθενών με CP είναι διαφορετικός και οδηγεί σε χειρότερη φυσική απόδοση και αντοχή», δήλωσε ο Φόρντινς. «Αν και αυτή είναι μια μικρή μελέτη κατ ‘ανάγκη, λόγω του ότι υπάρχουν τόσο λίγοι άνθρωποι, με την προϋπόθεση ότι τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Οι διαφορές που παρατηρήθηκαν σε εκείνους με πολυκυτταραιμία του Chuvash ήταν μεγάλες και πέντε ασθενείς ήταν παραπάνω από αρκετοί για να δουν αυτό το αποτέλεσμα».
Επειδή οι άνθρωποι με CP τα κατάφεραν λιγότερο από αυτούς χωρίς αυτό, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν όρια στα οφέλη της προπόνησης σε μεγάλα υψόμετρα, η οποία επίσης αυξάνει τα επίπεδα του HIF στο σώμα.
Έτσι, η βελτιστοποίηση της φόρμουλας προπόνησης σε υψόμετρο για το πόσο ψηλά και πόσο καιρό θα μείνει εκεί ο αθλητής θα μπορούσε να είναι η διαφορά ανάμεσα στην επιτυχία και την αποτυχία
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών και χρηματοδοτήθηκε από το British Heart Foundation και το Wellcome Trust.
Because the people with CP did more poorly than those without it, the researchers concluded that there are limits to the benefits of training at high altitudes, which also increases levels of HIF in the body.
So, optimizing the altitude training formula of how high to go and how long to stay there could be the difference between raising the Cup or going home early.
The research was published in the journal Proceedings of the National Academy of Sciences and was funded by the British Heart Foundation and the Wellcome Trust.
