Υπάρχει ένας δυσνόητος, αλλά με ωραίο όνομα, τύπος αγώνα που ονομάζεται “κατακόρυφα χιλιόμετρα”, όπου η ιδέα είναι να τρέξεις σε μια ανηφόρα όσο πιο γρήγορα γίνεται μέχρι να ανέβεις σε υψόμετρο 1000m. Το παρόν ρεκόρ για τους άνδρες είναι 29:42 το οποίο έγινε στην Ελβετία, σε μια διαδρομή μήκος περίπου 2km με μέσο όρο κλίσης 27,5%, και το αντίστοιχο ρεκόρ για τις γυναίκες είναι 36:04
Το ερώτημα είναι: Τι είδους διαδρομή είναι η καλύτερη για τέτοιου τύπου αγώνες (ή πιο γενικά, η υψομετρική αύξηση, elevation); Θα πρέπει να βρεις μια διαδρομή με πιο απαλή κλίση στην οποία μπορείς να πας πιο γρήγορα; Η ανηφόρα μεγάλης κλίσης στην οποία η πρόοδος θα είναι μικρή και δύσκολη αλλά θα κερδίζεις γρήγορα τα μέτρα υψομέτρου με κάθε σου βήμα; Που είναι η χρυσή τομή;
Αυτό είναι που οι ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Colorado ήθελαν να ανακαλύψουν με την έρευνα που μόλις δημοσιεύτηκε στο Journal of Applied Physiology. Η ομάδα που αποτελούνταν τους, Nicola Giovanelli, Amanda Ortiz, Keely Henninger και Rodger Kram κατασκεύασαν ένα διάδρομο που μπορούσε να φτάσει σε κλίση 45, ενώ ένας τυπικός διάδρομος γυμναστηρίου μπορεί να φτάσει μέχρι 9 βαθμούς περίπου και μια πίστα black diamond του σκι είναι περίπου 25 βαθμούς (στην πραγματικότητα οι δρομείς δυσκολεύονταν να ισορροπήσουν σε μια κλίση 45 βαθμών γι αυτό η έρευνα εκτελέστηκε μέχρι τους 39,2 βαθμούς).
Οι συμμετέχοντες, με 15ετή εμπειρία στο τρέξιμο στο βουνό, έτρεξαν και περπάτησαν σε ένα διάδρομο γυμναστικής για 5 λεπτά κάθε φορά, σε 7 διαφορετικές κλίσεις, από 9,4 έως 39,2 βαθμούς. Η ταχύτητα του διαδρόμου ήταν προσαρμοσμένη έτσι ώστε να ανεβαίνουν κάθετα (elevation) κατά 0,35m αν δευτερόλεπτο, ελαφρώς πιο αργά από την αντίστοιχη κάθετη ταχύτητα που σημειώθηκε στα ρεκόρ στην Ελβετία, τα οποία ήταν 0,56 και 0,46 μέτρα ανά δευτερόλεπτο για τους άνδρες και για τις γυναίκες αντίστοιχα. Αυτό σήμαινε πως ο ιμάντας του διαδρόμου κινούνταν σχετικά γρήγορα στις απαλές κλίσεις και πολύ αργά στις μεγάλες.
Κατά την πιο μικρή κλίση, που ισοδυναμεί με την πιο μεγάλη κλίση που μπορεί να πιάσει ένας διάδρομος γυμναστηρίου, το τρέξιμο είναι περισσότερο αποτελεσματικό απ οτι το περπάτημα, όσον αφορά την δαπάνη ενέργειας. Αλλά σε όλες τις κλίσεις πάνω από 15 βαθμούς, το περπάτημα ήταν πιο αποτελεσματικό απ οτι το τρέξιμο. Η χρυσή τομή με την πιο μικρή δαπάνη ενέργειας ήταν μεταξύ 20 και 35 βαθμούς, όπου η κλίση με 27,5 βαθμούς της διαδρομής που σημειώθηκαν τα ρεκόρ, ήταν ακριβώς στο μισό.
Φυσικά τα ευρήματα αυτά αναφέρονται ειδικά στον ρυθμό της ανηφόρας που έγιναν τα τεστ, αλλά δίνουν ενδείξεις για την ενέργεια που δαπανάται όταν τρέχεις μια ανηφόρα, και με έκπληξη, όταν περπατάς.
Την πρώτη φορά που συμμετείχα σε World Mountain Running Championships, θυμάμαι τα συναισθήματα πλήρους ηττοπάθειας και πτώσης του ηθικού, όταν χρειάστηκε να περπατήσω σε ένα απότομο τμήμα της διαδρομής. Τότε όμως διαπίστωσα πως δεν έμενα πίσω από αυτούς που έτρεχαν.
Ενδιαφέρον έχει πως παρόλο που το περπάτημα ήταν ξεκάθαρα πιο αποτελεσματικό από το τρέξιμο στις περισσότερες κλίσεις, οι συμμετέχοντες στην έρευνα είπαν πως προτιμούσαν την εναλλαγή μεταξύ τρεξίματος και περπατήματος. Ρωτήθηκε ο επικεφαλής της έρευνας Rodger Kram αν ήταν κάποιο λάθος από μέρους τους, που δεν αντιλήφθηκαν πως το περπάτημα ήταν πιο αποτελεσματικό από το τρέξιμο ή αν υπήρχαν κάποια οφέλη με την εναλλαγή και με τις διαφορετικές μυικές ομάδες που χρησιμοποιούσαν οι δρομείς περιοδικά. Η απάντηση ήταν: “Σίγουρα το τελευταίο”. Είσαι πολύ καλός στο να αναγνωρίζεις πότε νιώθεις πιο άνετα και πιο εύκολα, άρα πρέπει να ακούς τον οργανισμό σου και να εμπιστεύεσαι τα ένστικτα σου για τι είναι πιο εύκολο.
Συγγραφέας: Alex Hutchinson
Επιμέλεια και κατασκευή: Runningmagazine
