Ενεργειακά Συστήματα στον Αθλητισμό : Αλληλεπίδραση Υδατανθράκων και Τριγλυκεριδίων στην άσκηση
Όλη η ενέργεια προέρχεται από τον ήλιο ως ηλιακή ενέργεια. Οι χημικές αντιδράσεις που συμβαίνουν στα φυτά (φωτοσύνθεση) μετατρέπουν την ηλιακή ενέργεια σε χημική. Ο άνθρωπος αποκτά την απαιτούμενη ενέργεια από τις τροφές είτε φυτικής προέλευσης είτε ζωικής. Τα θρεπτικά συστατικά βρίσκονται σε μορφή είτε πρωτεϊνών, είτε λιπαρών οξέων, είτε γλυκόζης τα οποία διασπώνται για να παραχθεί ενέργεια.
Η ενέργεια η οποία χρειάζεται ο μυς για να επιτελέσει τις λειτουργίες του (π.χ συστολή) προέρχεται από 3 συστήματα τα οποία δρουν ταυτόχρονα, όμως ανάλογα με την ανάγκη που έχει ο μυς την δοσμένη στιγμή ένα από αυτά τα συστήματα υπερτερεί. Τα συστήματα αυτά είναι:
- Φωσφορογόνο σύστημα (φωσφοκρεατίνη)
- Γλυκολυτικό σύστημα ή αναερόβιο (διάσπαση υδατανθράκων χωρίς την παρουσία οξυγόνου και παραγωγή γαλακτικού οξέος)
- Οξειδωτικό σύστημα ή αερόβιο (διάσπαση υδατανθράκων ή λιπαρών οξέων με την παρουσία οξυγόνου)
Και τα 3 αυτά συστήματα παράγουν την ενέργεια που χρειάζεται ο μυς η οποία ονομάζεται τριφωσφορική αδενοσίνη (ΑΤΡ).
Το φωσφορογόνο σύστημα ενεργοποιείται σε μέγιστες εντάσεις διάρκειας λίγων δευτερολέπτων (από 2 μέχρι 8 δευτερόλεπτα) όπως π.χ άρση βαρών, ρίψη σφαίρας, 100 μέτρα. Το γλυκολυτικό σύστημα ενεργοποιείται για εντάσεις διάρκειας περίπου 1 – 3 λεπτά όπως π.χ στο άθλημα των 400 μέτρων ή 200 μέτρα κολύμπι, ενώ το οξειδωτικό ενεργοποιείται σε ήπιες εντάσεις μεγάλης διάρκειας (> 90 λεπτά) όπως συμβαίνει στον μαραθώνιο.
Η επιλογή του κάθε συστήματος έχει να κάνει από το πόση ενέργεια χρειάζεται ο μυς, πόσο γρήγορα την χρειάζεται, τι αποθέματα ενέργειας έχει ο μυς, την προπονητική κατάσταση του αθλούμενου (προπονημένος, απροπόνητος), την ένταση και την διάρκεια της άσκησης αλλά επίσης και από την ενεργοποίηση ορμονών όπως αυξητική ορμόνη, γλυκαγόνη, κορτιζόλη και επινεφρίνη.
